چند نکته مهم در مراحل درمان های دندان پزشکی که دندان پزشکان گاهی نادیده می گیرند
در مراحل انجام یک ترمیم برروی دندان ،نکته های ساده ای وجود دارد که شاید بیان آن ها به نظر بیان یکسری مسایل پیش پا افتاده باشد ولی عدم توجه به این نکته ها وغفلت خواسته یا ناخواسته از آن ها روی نتیجه کار اثرات ناخوشایندی خواهد گذاشت.
در این بخش از دیشدال به این موضوع ساده ولی مهم پرداخته میشود با ما همراه باشید
چند نکته مهم در مراحل درمانهای دندانپزشکی که دندانپزشکان گاهی نادیده میگیرند
۱-بزرگترین اشتباه در به کارگرفتن یک ماده یا یک وسیله، عدم مطالعه بروشور آنها وتکیه براندوختههای ذهنی و تجربیات شخصی دندانپزشک از کار با مواد و وسایل مشابه است. علاوه بر نحوه صحیح استفاده و نگهداری از ماده، حجم بالایی از اطلاعات مفید را میتوان در بروشورها پیدا کرد.
۲-عدم توجه به زمان انقضا مواد مصرفی و به کارگیری آنها تا آخرین قطره خونشان! یکی دیگر از غفلتهای موثر ومخرب است. همه مواد ترمیمی دارای تاریخ انقضای مشخصی هستند.
۳-وقتی دندانپزشک نمیداند که شدت نور دستگاه لایت کیور مورد استفادهاش چقدر است، نباید از ترمیمهایی که انجام میدهد خیلی مطمئن باشد. کنترل شدت نور دستگاه کیور اقدامی است که هر هفته باید انجام شود. پس برای تهیه رادیومتر (لایت متر) نباید کوتاهی کرد.
۴-از قدرت تابشی نور یونیت غفلت نکنید. بسیار پیش میآید که دندانپزشک، اعمال باندینگ یا انتقال کامپوزیت به حفره ترمیمی را در زیر تابش مستقیم نور یونیت انجام میدهد. در ترمیمهای قدامی، بخصوص ونیر مستقیم کامپوزیتی، تا جای ممکن باید از تابش غیرمستقیم چراغ استفاده کرد و چراغ را از ناحیه کار دور کرد. بسته به اینکه چراغ یونیت از چه نوعی است، شدت تابش متفاوتی دارد. باید توجه داشت در موادی مانند باندینگ، سیلانت و کامپوزیت فلو که عمق کیور بالایی دارند شدتهای کم نور نیز میتوانند منجر به کیور ناخواسته وایجاد اختلال در کار شوند.
۵-از دفع شدن اچانت، که برای اچ کردن نسوج دندانی استفاده میکنید مطمئن شوید. باقی ماندن اسید روی دندانهای غیرهدف باعث دمینرالیزاسون ناخواسته و افزایش استعداد به پوسیدگی در آنها میشود. این وضعیت ممکن است حتی تا سه ماه بعد یرطرف نشود. به علاوه در برخی بیماران امکان بروز سوختگی شیمیایی مخاط دهان نیز وجود دارد.
۶-نگهداری اسید با سوزن تزریق در سر آن، باعث خشک شدن اسید در مجاورت هوا و کلاگ شدن آن در سرنگ میشود. در این صورت علاوه بر اینکه دندانپزشک مجبور میشود فشار زیادی برای خارج شدن اسید اعمال کند احتمال شلیک شدن ناگهانی اسید به سروصورت بیمار نیز پیش میآید. باید بعد از هربار استفاده از اسید، سوزن تزریق را برداشت ودرپوش اولیه اسید را برروی آن بست.
۷-باز ماندن در باندینگ، اقدامی نادرست است. حلال موجود در باندینگ در معرض هوا (علی الخصوص زیر نسیم خنک کولر و پنکه) تبخیر میشود. این امر، باعث کاهش سیلان و کاهش نفوذ رزین به سطوح اچ شده میشود. در باندینگ را در دقیقه نود و درست بعد از شستن اسید اچ باز کنید و بلافاصله ببندید.
۸-کامپوزیت مادهای است با خواص ویسکوالاستیک؛ یعنی تحت لود ثابت دچار تغییر ابعادی میشود و تحت کشش ثابت، استرس وارده را ریلیف میکند. این همان اتفاقی است که در سرنگهای کامپوزیت رخ میدهد. وقتی پیچ سرنگ را میچرخانیم، یا ماده را تزریق میکنیم، چنانچه پیستون را عقب نکشیم و آن را کناربگذاریم، ماده درون آن به بیرون نشت میکند و احیانا هدر میرود. بخصوص در کامپوزیتهای فلو و فیشورسیلانتها به این نکته توجه داشته باشید.
۹- نگهداری اکثر مواددندانی در دمای یخچال، طول عمر آنها را بیشتر میکند؛ ولی باید توجه داشت که به کاربردن مواد سردشده، بدون اینکه دمایشان به دمای اتاق برسد، به طورکلی روی نتیجه کار اثر منفی میگذارد. مثلا در مورد سیلانتها، باندینگها وسمانهای رزینی، ویسکوزیتی بالا مانع نفوذ مناسب آنها در ساختار نسوج میشود.
۱۰-هم جوار بودن مواد رزینی با اژنل، یک همجواری نامیمون است. محل نگهداری اینها باید از هم دور باشد.
۱۱-باقی گذاشتن سوزنهای شفاف در سر کامپوزیت فلو، فیشورسیلانت یا سمانهای رزینی لایت کیور باعث عبور نورهای پیرامونی و کیورشدن ماده درون سوزن تزریق میشود. هدررفتن ماده پیامد این اشتباه است. باید از سوزنهای تیره که مانع عبور نور هستند استفاده کرد و یا بعد از هر بار استفاده در اصلی این سرنگها را به کار برد.
۱۲-کارخانه سازنده معمولا تعداد کافی سوزن برای تزریق موادی مانند اسید اچ، کامپوزیت فلو، فیشورسیلانت و… در بسته بندی مربوطه قرار میدهد. عدم تعویض سوزن تزریق مواد برای هر بیمار یک خطای کنترل عفونتی است.۱۳-همکاران دندانپزشک در ضد عفونی کردن وسایل و مواد حساسیت بالایی دارند ولی یکی از مواردی که بخش بزرگی از همکاران ازآن غفلت میکنند، ضد عفونی کردن بدنه سرنگهای کامپوزیتی و باندینگها میباشد. تعویض دستکش در مرحله قبل از کاربرد این مواد به کاهش میزان آلودگی کمک میکند.
۱۴-باز ماندن در دایکال باعث خشک شدن آن درمجاورت هوا میشود که این مساله باعث ایجاد ناخالصی در ترکیب همخورده میشود وبه علاوه کاهش چسبندگی دایکال به عاج را به دنبال دارد.
۱۵-به طور معمول هندپیسهای تراش با دورکم، که به نام آنگل میشناسیم، دارای دو مسیر چرخشی ساعت گرد وپادساعت گرد هستند. در بدنه این وسایل پیچی وجود دارد که مسیر چرخش را تنظیم میکند. توجه داشتن به مسیرچرخش آنگل بسیار مهم است. چرخش معکوس، باعث ناکارآمدی لنتولواسپیرال، کاهش کارایی فرزهای تراش وطولانی شدن زمان کاربا فرز میشود. از کاربردهای مسیرمعکوس خارج کردن پست و پین و پرداخت ترمیم است.
۱۶-در برخی از هندپیسهای تراش با سرعت بالا خروج آب خنک کننده، چند ثانیهای بعد از فشاردادن پدال رخ میدهد. چک نکردن خروج آب و تراش خشک، عواقب خوشایندی نخواهد داشت! دراین موارد چند لحظهای توربین را بدون تماس با دندان به کاربیندازید، بعد از اینکه خنک کننده خارج شد تراش را به پیش ببرید.
۱۷-در برداشت پوسیدگی و تراش دندان، استفاده از فرزهای پرداخت بجای فرزهای تراش، باعث استهلاک سریع فرز، طولانی شدن کار وافزایش ناراحتی بیمار میشود. حواستان باشد از فرز مناسب استفاده کنید. معمولا سازندهها انواع فرزهای تراش وپرداختشان را با نوارهای رنگی مشخص میکنند.
۱۸-استفاده از فرزهای الماسی که قسمتهایی از بخش برنده آنها ریخته است، باعث تماس محور تشکیل دهنده فرز با ترمیم انجام شده میشود. جنس این قسمت ازجنس بخش الماسی متفاوت است و تماس آن با کامپوزیت باعث ایجاد خطوط سیاه روی آن میشود. فرزی که به این وضعیت درآمده را با سخاوت تمام!! دور بیندازید.
۱۹-به طور معمول برای پرداخت ترمیم کامپوزیت و پس ازتراش اضافات با فرزهای خشن، فرزهایی به کار میرود که معمولا نوار زرد رنگ دارند. باید توجه داشت که این فرزها آخرین مرحله پرداخت کامپوزیت نیستند. خشونت برجای مانده از این فرزها در حد ۳۰ میکرون است که باعث جذب سریع رنگدانهها و ظاهر نه چندان ایده آل سطح دندان میشود. استفاده از فرزهای پرداخت پرهای و رابرپالیشرها، بعد از فرزهای الماسی ظریف، باید مدنظرباشد.
۲۰-قرار دادن سمان درون کانال با لنتولویی که چندلحظه قبل از آن، سیلر را منتقل کرده است. استفاده از لنتولوی آغشته به سیلر، آلوده شدن سمان به سیلرو اخلال در کارآیی سمان رادرپی دارد.
۲۱-انتقال کامپوزیت و گلاس یونومر به حفره ترمیمی با استفاده از اسپاتولهایی که بقایای سمان و سیلر برروی آنها هست، همواره توام است با ریسک کنده شدن بقایای چسبیده به اسپاتول وایجاد نقاط ضعف در آن. باید از اسپاتول پاک استفاده کرد.
۲۲-در استفاده از نوار پرداخت برای سطوح پرگزیمالی، توجه داشته باشید که نوار را از قسمت مرکزی آنکه غیرساینده است، وارد فضای بین دندانها کنید. عبور دادن نوار از قسمت ساینده آن حذف تماس دندانی و برباد رفتن زحمات دندانپزشک را به دنبال دارد.
۲۳-بیان طول کانال دندان بدون مشخص کردن نقطه رفرنس، که طول از آنجا محاسبه میشود، یک اشتباه کاری است. خالی کردن کمتر ازحد، یا بیشتر از حد کانال برای تهیه پست از عواقب این اشتباه است.
۲۴-بسیاری از دندانپزشکان بدون توجه به توصیههای سازنده، همواره آمالگاماتور را در یک وضعیت خاص مورد استفاده قرار میدهند. عدم تنظیم زمان و سرعت چرخش آمالگاماتور طبق دستور باعث ایجاد مشکلاتی در ساختار و خواص کاربردی آمالگام همخورده میشود و سردرگمی دنداپزشک را به دنبال دارد. دستگاه را باید براساس مدت زمان و سرعت پیشنهادی سازنده تنظیم کرد.
۲۵-رد و بدل وسایل و مواد از بالای سر بیمار همراه با ریسک بالاست. سقوط وسایل برنده و یا پاشیده شدن مواد خطرناک به سر و صورت بیمار مخاطره آمیز است. منطقه تبادل وسایل (exchange zone) بین دندانپزشک و دستیار، باید بالای سینه بیمار باشد
۲۶-یکی از غفلتهایی که هر ازگاه دامن هردندانپزشکی را میگیرد، جاگذاشتن وج و نخ زیر لثه در دهان بیمار و مرخص کردن بیمار است. جالب اینکه در بعضی بیماران این سوتی در جلسه بعد کشف میشود!