همه ما، حداقل برای یک بار تجربه رفتن به مطب دندانپزشکی برای ترمیم دندان ها و تحمل ساکشن دندانپزشکی را داشته ایم. تجربه ای که طبیعتا چندان خوشایند نبوده است. اما آیا تا کنون به کارایی و لزوم استفاده از ساکشن دندانپزشکی فکر کرده اید؟ شاید لوله رابط ساکشن، مزاحمترین چیزی باشد که حین یک درمان دندانپزشکی، مجبور به تحملش هستید و حتماً تا به حال از خود پرسیدهاید که چه ضرورتی دارد آن را در تمام مدتی که دندانپزشک کارش را انجام میدهد، در دهانتان نگاه دارید. پس با ما همراه باشید تا بدانید که اگر همین لوله مزاحم نباشد، چه اتفاقی میافتد.
انواع ساکشنهای دندانپزشکی
بهتر است اول از همه انواع ساکشنهای دندانپزشکی را بشناسید. بهطور کلی در دندانپزشکی، ۲ نوع ساکشن وجود دارد که به یکی از آنها، ساکشن آبی و به دیگری، ساکشن هوایی گفته میشود.
ساکشن دندانپزشکی آبی
ساکشن دندانپزشکی از نوع آبی، که بزاق کش نیز نامیده می شود، وظیفه جمع آوری بزاق دهان و همچنین خونی که در حین ترمیم و کشیدن دندان در دهان جمع می شود را بر عهده دارد. این نوع ساکشن متداول دندانپزشکی به نحوی در دهان بیمار قرار می گیرد که تمامی بزاق موجود در دهان، تخلیه شود. در مورد این نوع ساکشن های دندانپزشکی می توان گفت که سبب اتلاف و هدر رفت مقدار زیادی آب می شوند. به نحوی که در هر دقیقه حجمی برابر با ۸ تا ۱۳ لیتر آب برای این منظور صرف می شود. با توجه به زمان بر بودن عمده ی فعالیت های دندانپزشکی، حجم آب مصرفی روزانه و نهایتاً مجموع مصرف آب، در هر دوره بسیار زیاد خواهد بود. به همین منظور پیشنهاد می شود ساکشن های دندانپزشکی آبی با انواع برقی یا بادی آن جایگزین شوند. این موضوع در سال های اخیر که بحران آبی، شدت یافته است، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
ساکشن دندانپزشکی هوایی
ساکشن دندانپزشکی هوایی نوعی دیگر از ساکشن های رایج در دندانپزشکی است. این نوع ساکشن دندانپزشکی با نام ساکشن حجم بالا نیز شناخته می شود. دستیار دندانپزشک، ساکشن دندانپزشکی هوایی را در مجاورت بخشی که نیازمند ترمیم است نگه می دارد و بدین وسیله کلیه مواد، ترشحات، مایعات، و خرده های دندان که در حین عملیات، شکسته می شوند جمع آوری می شود. عملکرد ساکشن های دندانپزشکی هوایی مشابه عملکرد جارو برقی پر قدرت می باشد. زیرا این نوع ساکشن قادر است هر آنچه که از مواد و ترشحات در دهان باقی مانده است را به راحتی و حتی بدون لمس دندان ها، از طریق مکش جمع آوری نماید. قدرت مکش این ساکشن حدود ۱۰ تا ۱۵ برابر ساکشن آبی می باشد. در واقع در این نوع ساکشن، هوا با سرعتی معادل ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در جریان است که قدرت مکش زیاد به آن می بخشد. به صورت تقریبی، قدرت مکندگی این ساکشن، ۵۰ لیتر آب در هر دقیقه است و قادر است خرده های دندان و ترشحات و خون موجود در دهان را از فاصله ۱۰ تا ۱۵ میلی متری را جمع آوری کند.
چرا استفاده از ساکشن ضروری است؟
شاید دوست داشته باشید بدانید که چرا ضروری است در طول مدتی که دندانپزشک کار میکند، لوله رابط ساکشن را در دهان خود نگاه دارید. اولین دلیل آن، راحتی خود شما است که برای دندانپزشک در اولویت اول است.
او پس از تزریق بیحسی در دهان شما ساکشن میگذارد، زیرا این داروها مزه تلخی دارند و بیشتر بیماران ترجیح میدهند دهانشان را بعد از تزریق بشویند و از بزاقکش استفاده کنند. علاوه بر این، اگر داروی بیحسی برای مدت طولانی بر روی قسمت انتهایی دهان شما باقی بماند، آن را بیحس میکند و شما احساس تهوع میکنید.
یک دلیل دیگر استفاده از ساکشن، این است که دندانپزشک مطمئن شود زمانی که کار میکند، مایعات زیادی در دهان بیمار جمع نمیشود.
گذشته از این، هنگامی که دندانپزشک دندان شما را تمیز و پولیش یا آن را با آمالگام پر میکند، خردههای موادی که استفاده میکند در دهانتان باقی میماند و برای پاک کردن آنها باید از ساکشن استفاده کرد.
یکی دیگر از دلایل استفاده از ساکشن، خشک نگاه داشتن سطح دندان است، زیرا در طول تعدادی از درمانها، مهم است که سطح دندان بیمار تمیز و خشک نگه داشته شود و بهوسیله ساکشن، میتوان آب، خون و بزاقی را که در اطراف دندان جمع شده است جمع کرد. زیرا زمانی که پوسیدگی دندان به زیر نسج لثه راه پیدا کرده است، حین درمان امکان خونریزی بیشتر میشود.
آخرین دلیل ضرورت استفاده از ساکشن هم کمک به دید دندانپزشک است. زیرا مته دندانپزشکی، برای جلوگیری از داغ شدن دندان و تمیز نگه داشتن سطح آن، مقدار زیادی آب به بیرون اسپری میکند که به سرعت داخل دهان را پر میکند، به آینه دندانپزشک میرسد و دید او را مختل میکند. بنابراین، ضروری است در حین کار، از ساکشن حجم بالا استفاده شود تا تمام آنچه در دهان بیمار باقی میماند تخلیه شود.
لوله ساکشن، ضایعات را به کجا میبرد؟
ممکن است این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که بعد از اینکه لوله ساکشن، بزاق دهانتان را به همراه خردههای دندان و آمالگام و غیره به درون خود میکشد، آنها را به کجا میفرستد. مسیر بعدی همه اینها، یک جداکننده است که تمام مواد جامد را از مایعات درون ساکشن جدا میکند و بعد از آن، مایعات به شبکه فاضلاب میروند. البته توصیه میشود دندانپزشکان برای دستگاه ساکشن خود از یک جدا کننده آمالگام استفاده کنند تا از ورود آن به شبکه فاضلاب جلوگیری شود.