همه ما از کودکی درباره پوسیدگی دندان چیزهایی شنیده ایم؛ اما هنوز دانش بسیاری از ما در زمینه «پوسیدگی دندان»، علت ها و راه های درمان آن به همان دوره کودکی باز می گردد.سلامت دهان و دندان و اهمیت آن در بین ایرانی ها مغفول مانده است. اغلب ما تا دندانمان درد نگیرد سراغ دندان پزشک نمی رویم و این کار را تا زمانی که دیگر نتوانیم «درد دندان» را با درمان های خانگی تسکین دهیم، عقب می اندازیم. دانش کم مردم درباره دهان و دندان و بیماری های آن شاید مهم ترین نقش در این رویکرد غلط را داشته باشد. باورهای غلطی که از دوران کودکی و از مادر و مادر بزرگ هایمان در ذهنمان جا خوش کرده و مقصر اصلی پوسیدگی و درد دندان هاست.

قندها باعث کرم‌خوردگی دندان می‌شوند

قندها می‌توانند باعث ایجاد حفره و تخریب دندان یا به اصطلاح کرم‌خوردگی دندان شوند اما این مشکل به‌واسطه خود قندها اتفاق نمی‌افتد. مشکل هم فقط به ترکیبات درون آب‌نبات‌ها یا ترکیبات قندی مورد استفاده برای شیرین کردن چای یا قهوه محدود نمی‌شود. درواقع، قندهای موجود در مواد غذایی مختلف مانند نان‌ها، حبوبات، میوه‌ها، سیب‌زمینی و بسیاری از مواد دیگر، فعل و انفعالاتی را با باکتری‌های درون دهان انجام می‌دهند که باعث شکل‌گیری اسیدهای مضر و تخریب‌کننده دندان می‌شود. به همین دلیل است که مسواک زدن، استفاده از نخ‌دندان و استفاده از دهان‌شویه آنتی‌باکتریال واقعا اهمیت بالایی دارد. شما باید حداقل ۲ بار در روز مسواک بزنید و حداقل ۱ بار در روز از نخ‌دندان و یک بار هم در روز از دهان‌شویه استفاده کنید.

اگر این کارها را جدی نگیرید، روند کرم‌خوردگی دندان یا حفره‌های دندان در دهان شما شروع خواهد شد. ابتدا پلاک‌ها روی دندان‌ها شکل خواهند گرفت و پس از مدتی، همراه با افزایش استفاده از ترکیبات کربوهیدراتی، همین پلاک‌ها به اسید تبدیل خواهند شد. به‌مرور زمان نیز این اسیدها باعث ایجاد حفره در دندان شما خواهند شد. وقتی که این حفره یا کرم‌خوردگی در دندان به‌وجود می‌آید، باکتری‌ها می‌توانند به درون حفره نفوذ کنند و دیگر با کمک مسواک و نخ‌دندان هم قابل جداسازی نیستند.

* باورهای غلط درباره تاثیر نوشابه های قندی بر پوسیدگی دندان

تنها قند به دندان ها آسیب نمی رساند بلکه هرچیزی که محیط دهان را اسیدی کند، باعث از بین رفتن دندان ها می شود؛ که نوشابه ها نیز از همین دسته اند.
پزشکان می گویند: «مصرف نوشابه بدون قند بهتر است اما تمام نوشابه ها کم و بیش PH پایینی دارند که محیط را اسیدی می کنند و باعث فرسایش دندان ها می شوند.» وقتی فرسایش شروع شود، پوسیدگی به دنبال آن می آید.
 

 * لکه‌های روی دندان حتما حفره یا کرم‌خوردگی هستند

واقعیت نشان می‌دهد که لزوما این‌طور نیست. گاهی اوقات پیش می‌آید که روند پوسیدگی دندان شروع می‌شود اما بعد متوقف می‌گردد. در این مرحله، مینای روی دندان دوباره سفت‌وسخت می‌شود. وقتی هم که این اتفاق رخ می‌دهد، رنگ مینای دندان تغییر می‌کند و شما فکر می‌کنید که با حفره یا کرم‌خوردگی دندان مواجه هستید، درحالی که لزوما این‌طور نیست.

 آسپرین برای مقابله با حفره دندان مفید است

بعضی افراد تصور می‌کنند که قرار دادن یک قرص آسپرین در دهان و در کنار دندان آسیب‌دیده می‌تواند به رفع مشکل کمک کند. اما واقعیت این است که چنین کاری نتیجه‌ای ندارد جز سوزاندن بافت لثه. متخصصان می‌گویند که شاید این کار با تسکین نسبی درد در خود دندان همراه باشد اما در درازمدت به دندان هیچ کمکی نخواهد کرد. پس اگر دندان‌درد دارید، احتمالا به مشکلات مربوط به لثه مبتلا هستید یا این‌که دچار مشکلات مربوط به عصب دندان دچار شده‌اید.
علی‌رغم این توضیحات، همچنان بعضی از افراد تصور می‌کنند که سوزاندن بافت لثه در مقابل تسکین دندان‌درد با کمک آسپرین اهمیتی ندارد. اما آسپرین اساسا برای چنین کاری ساخته نشده است و اگر شما چنین کار نادرستی را انجام دهید و سپس برای درمان مشکل نزد دندانپزشک بروید، اسید باقی‌مانده از آسپرین باعث می‌شود که بی‌حسی ناحیه مورد نظر برای کار دندانپزشکی خیلی سخت‌تر انجام بگیرد.

* پُر کردن دندان، مشکل را برای همیشه برطرف خواهد کرد

ترکیبات مورد استفاده برای پُر کردن دندان می‌توانند برای مدت‌زمان زیادی (مثلا یک دهه یا حتی بیشتر) دوام بیاورند اما این‌طور نیست که شما را برای همیشه از مشکلات دندان بی‌نیاز کنند. همان‌طور که دندان طبیعی انسان‌ها به‌مرور زمان فرسوده خواهد شد، پس عادی است که ترکیبات پُرکننده دندان هم پس از مدتی از بین بروند.

*حفره یا کرم‌خوردگی دندان فقط برای کودکان است

واقعیت نشان می‌دهد که بزرگسالان هم مانند کودکان ممکن است دچار حفره یا کرم‌خوردگی دندان شوند و این قضیه فقط به کودکان محدود نیست. به‌گفته متخصصان، عواملی مانند نوشیدنی‌های شیرین، بهداشت نامناسب دهان و دندان و حتی ژنتیک می‌توانند در هر سنی باعث شکل‌گیری حفره‌های دندان شوند. از طرف دیگر، بعضی از بزرگسالان باید داروهایی مصرف کنند که ذاتا دهان را خشک می‌کنند و مانع از فعالیت مطلوب بزاق دهان می‌شوند. عادت‌های تغذیه‌ای نادرست مانند خوراکی خوردن در طول تمام ساعات روز و استفاده مداوم و هرروزه از نوشابه‌ها نیز واقعا نقش مخربی در این زمینه دارند.
متاسفانه خطر شکل‌گیری حفره یا کرم‌خوردگی دندان از زمان جوانه زدن اولین دندان‌ها یا زمان از بین رفتن آخرین دندان‌ها همواره وجود دارد. کلید اصلی برای مقابله با این مشکل، داشتن نظم و هوشیاری لازم برای مراقبت از دهان و دندان است. با پوسیدگی دندان قطعا دنیا به آخرش نمی‌رسد، اما وجود حفره‌های متعدد در دندان‌ها می‌تواند کیفیت زندگی را در هر سنی پایین بیاورد.