وجود میزان ثابت اکسیژن در بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر این میزان دقیق کم شود، فرد دچار اختلالات زیادی در بدن خود میشود که حتی میتواند باعث مرگ بیمار شود. در بیماران خاص مانند بیماران ریوی، قلبی عروقی و یا افرادی با مشکلات نخاعی استخوانی ممکن است در هرلحظه اختلال سطح اکسیژن ایجاد شود.دستگاه پالس اکسیمتر میتواند راه مطمئنی برای تعیین سطح اکسیژن موجود در خون باشد
پالس اکسیمتر دستگاه کوچکی است که به وسیله آن میتوان میزان اکسیژن اشباع خون را اندازهگیری کرد. این دستگاه انواع مختلفی دارد و میتواند به انگشت دست، انگشت شست پا یا لاله گوش متصل شود. دو طول موج نور از طریق پالس اکسیمتر برای اندازه گیری میزان ضربان قلب و میزان اکسیژن فرستاده میشود. اگر اکسیژن به حد کافی در خون اشباع شده نباشد، میتواند برای سلامتی انسان خطرساز شود. به همین دلیل است که این وسیله از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر میزان اشباع اکسیژن ۹۲ درصد یا کمتر باشد، نشانگر این است که خون اکسیژن اشباع کمی دارد و باید برای درمان آن اقدام نمود. افرادی که با حملات قلبی و نارسایی قلبی مواجه هستند در بسیاری از مواقع مشکل کم شدن اکسیژن اشباع در خون دارند
پالس اکسیمتری روشی غیرتهاجمی است که میزان مولکولهای هموگلوبینی را که با اکسیژن آمیخته شدهاند، اندازهگیری و به درصد بیان میکند. میزان نرمال آن ۹۵–۹۷٪ است اگر این میزان در بیماران کمتر از ۹۰٪ شود زنگ هشدار به صدا درمیآید. همچنین اکثر دستگاههای پالس اکسی متر تعداد و آهنگ ضربان قلب را نیز نمایش میدهند . با این وسیله میتوان دربارهٔ هایپوکس (کم شدن اکسیژن خون) هشدار داد و با اجتناب از حملات هیپوکسی و پیامدهای آن، بیماران جراحی را بهبود بخشید. هایپوکسمی زمانی رخ میدهد که به بیمار بیحسی موضعی یا آرامبخش زده شود یا زمانی که بیمار پس از یک بیهوشی عمومی به هوش آید. این وسیله در سال ۱۹۸۰معرفی شد و اکنون به عنوان یک روش استاندارد به کارمیرود.
پروب دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمهٔ گوش قرار میدهیم، بر روی قسمت بالایی پروب یک دیود منتشر کنندهٔ نور وجود دارد که دو نور قرمز و مادون قرمز را منتشر میکند، نور از میان بافتها عبور نموده (بافت بین پروب) و یک گیرندهٔ نوری آن را دریافت میکند و شریان را عبور میکند. نور قرمز توسط هموگلوبین و نور مادون قرمز توسط اکسی هموگلوبین جذب میشود، سپس این اطلاعات به خود دستگاه منتقل میشود و آنجا با یک محاسبهٔ لگاریتمی میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن مشخص میگردد. در واقع اين دستگاه ميزان اکسيژن را به عنوان درصدی از مولکولهای هموگلوبين که با اکسيژن آميخته شدهاند را نسبت به ميزان کل مولکولهای هموگلوبين اندازهگيری می کند.
عواملی که میتواند موجب اختلال در ثبت نتیجه شوند؟
لاک ناخن، اختلالات عروقی، کسانی که فشار خون بالا یا پایینی دارند، دمای غیرعادی بافت، مستقیم تابیدن نور خورشید به پروب، سفت بستن پانسمان و محکم قرار دادن پروب بر روی عضو،درصورتی که مریض فیستول وریدی داشته باشد، فرد انمی داشته باشد
اندازه گیری اکسیژن خون در بیماران کرونایی
گروهی از بیماران مبتلا به بیماری کووید-۱۹ ناشی از ویروس کرونا با وجود میزانهای پایین اکسیژن خون، علائمی از تنگنفس نشان نمیدهند و ظاهرا به راحتی نفس میکشند. بروز این عارضه که «هیپوکسی خاموش» نامیده میشود، پزشکان را به فکر توصیه به استفاده از دستگاه «پالس اکسیمتر» بوسیله بیماران کووید-۱۹ در خانه انداخته است تا بیماران قبل از این که وضعیتشان وخیم شود به بخش اورژانس مراجعه کنند.