کماکان سیستم های رادیوگرافی برپایه سنسورهای دیجیتالی از محبوب ترین رادیوگرافی های دیجیتال در بازار دندانپزشکی هستند اما چند سالیست که نوع دیگری از رادیوگرافی دیجیتال به نام فسفر پلیت نیز به این عرصه وارد شده است. در واقع تشابه بسیاری بین سیستم‌های فسفر پلیت دندانپزشکی (Phosphor Plate Radiography) یا PSPو فناوری‌های قدیمی فیلم که نسبت به نورحساس بودند وجود دارد و تنها به جای فیلم از یک سنسور استفاده می‌شود.

اشعه ایکس بعد از تابش بر روی کریستال‌های فسفر این سنسور ذخیره شده و سپس به کمک لیزر سیستم PACS به اصطلاح خوانده می‌شود و در نهایت تصویر به صورت دیجیتال قابل رویت خواهد بود. از آنجا که سیستم‌های فسفر پلیت دندانپزشکی پر‌هزینه نیستند و بیمار را در معرض خطر کمتری قرار می‌دهند، نوعی پل ارتباطی بین دستگاه های آنالوگ و دستگاه های کاملا دیجیتال به شمار می‌آیند.

نحوه‌ی ذخیره‌ی انرژی در صفحات فسفرپلیت:

ضخامت لایه بر روی صفحات PSP  معمولاً بین 0.1 تا 0.3 میلی‌متر می‌باشد. بعد از تابش اشعه‌ی الکترومغناطیسی با طول موج کوتاه ( به طور معمول X-RAY )، الکترون‌های فعال شده‌ی فسفر تا هنگامی که تابش ثانویه صورت پذیرد در “کانون‌های رنگی” (F-Centers) که به صورت شبکه‌ کریستالی هستند حبس می‌شوند.

فیلم های فسفرپلیت شامل عنصر Europium ” یوروپیوم “دو ظرفیتی است. به عنوان Luminescence ( تابش فوتون‌های نور فرابنفش، مرئی یا فروسرخ از یک جسم به دلیل‌گذار الکترونی الکترونهای برانگیخته از ترازهای بالا به پایین )، یون مثبت دو ظرفیتی یوروپیوم، باریوم را جهت تولید ماده‌ای جامد جایگزین می‌‌نماید.

هنگامی که یون‌های +Eu2 به وسیله‌ی تابش یونیزاسیون می‌شوند، الکترون دیگری را از دست داده تا به +Eu3 تبدیل گردند. این الکترون‌ها هنگام وارد شدن به سطح رسانا در شبکه‌ای خالی ، دارای یون برومین (bromine) و به حالت کریستالی حبس می‌شوند.

در نتیجه به حالت متاستاز یا به اصطلاح کم ثبات ، که انرژی بالایی نسبت به وضعیت ماقبل خود دارند قرار می‌گیرند.

سازوکار فسفرپلیت :

استفاده‌ی مجدد از پلیت :

در ادامه این پروسه ، صفحات با  قرار گرفتن در برابر شدت نور سفید اتاق از اطلاعات پاک میشوند. بنابراین، صفحات بارها و بارها قابل استفاده‌ی مجدد خواهند بود.

صفحه‌های فسفرپلیت اگر با احتیاط کامل حمل شوند و یا در معرض تابش اشعه‌ی مناسب قرار بگیرند، هزاران بار قابل استفاده خواهند بود.

معمولاً حمل بدون احتیاط این صفحات باعث می‌شود بعد از چند صد بار استفاده آسیب ببیند. آسیب‌های مکانیکی مانند خراش و ساییده شدن و همچنین خط افتادگی آن به علت کاربرد انرژی بسیار بالا از این موارد هستند.

اطلاعات ثبت شده در یک تصویر می‌تواند به سادگی با در معرض قرار دادن صفحه در برابر نور فلورسانت اتاق به طور تاثیرگذار و کاملاً پاک شوند ، همچنین لازم است پاک کردن اطلاعات به صورت کامل و کاربردی انجام گیرد تا از وجود اطلاعات اضافی و ایجاد شدن عکس ناقص جلوگیری شود.

بیشتر اسکنرهای لیزری به طور اتوماتیک صفحه را بعد از خواندن تمامی اطلاعات پاک می‌کنند همچنین در تکنولوژی‌های اخیر از نور ‌LED قرمز برای این کار استفاده می‌شود. در نتیجه‌ی تمامی این مطالب گفته شده هر صفحه‌ی فسفر پلیت در هر سایزی می‌تواند بارها و مجدداً مورد استفاده قرار بگیرد.

*** صفحات فسفرپلیت برای محیط زیست ایمن هستند اما لازم است که دفع آن‌ها بر طبق قوانین منطقه‌ای و همچنین با توجه به ترکیب فسفر که شامل فلز سنگین باریوم است انجام پذیرد. ***

تصویربرداری پزشکی به کمک اشعه X

در تصویربرداری به کمک فسفرپلیت ، صفحه‌ی پلیت در یک کاست ویژه قرار داده می‌شود و پشت قسمت مورد نظر قرار می‌گیرد تا اشعه ایکس تابیده شود. سپس اطلاعات صفحه تصویربرداری از طریق یک اسکنر لیزری خاص یا همان CR Reader خوانده میشود و تصویر را به یک رادیوگراف دیجیتال تبدیل می‌کند.

تصویر دیجیتالی تشکیل شده پس از آن در سیستم قابل مشاهده بوده و با استفاده از نرم‌افزار نصب شده ویژه دستگاه مواردی همچون کنتراست، میزان روشنایی، فیلتر و بزرگنمایی را بر روی عکس می‌توان تنظیم کرد.

این صفحات تصویربرداری می‌توانند به تعداد محل‌هایی که در آن رادیوگرافی انجام می‌شود پیشرفت کرده و به صورت سایت‌های شبکه‌ای مورد استفاده قرار گیرند