امروزه درمان هایی که نیاز به جراحی و برش های استخوانی دارند به لطف پیشرفت تکنولوژی و بوجود آمدن دستگاه پیزوسرجری با ریسک بسیار پایین تری نسبت به قبل انجام می گیرد و خطرات ناشی از جراحی های تهاجمی به گونه چشم گیری تقریبا به صفر رسیده است و این اطمینان را به بیمار می دهد که با کمترین عوارض درمان خواهد شد .پیزوسرجری یک تکنیک جراحی جدید است که موارد استفاده زیادی در دندانپزشکی دارد. مزایای آن آسیب کمتر، دقت بالا و التیام بافتی مناسب می باشد. در کل یک وسیله بسیار عالی با تهاجم حداقل که می تواند جایگزین مناسب برای روش های قدیمی باشد.
تاریخچه پیزوسرجری
در سال 1997، Tomasso Vercellotti برای اولین بار از وسایل اولتراسونیک و تکنیک پیزوالکتریک به عنوان یک جایگزین برای ابزار برنده استخوان استفاده کرد؛ پس از آن تکینک های برش استخوان توسط ابزار اولتراسوند گسترش یافته و به فاصله کوتاهی، جراحی های متعددی با این روش انجام شده و مقالاتی در این خصوص منتشر شد.
اندکی پس از آن اولین موتور جراحی piezosurgery در کشور ایتالیا ساخته شد و برای جراحی های دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفت.
پیزوالکتریک و دندانپزشکی
کاربرد پیزوالکتریک در دندانپزشکی ابتدا فقط محدود به جرم گیری بود که با ساخت موتور پیزوسرجری به جراحی های استخوان فک افزایش یافت. پیزوسرجری قادر است با استفاده از نوسانات با فرکانس بالا، تولید ارتعاشات مکانیکی اولتراسونیک نماید. کارکرد این وسیله بدین صورت است که دو نوسان هم جهت با فرکانس های متفاوت با یکدیگر ترکیب می شوند تا نوساناتی با انرژی بالا ایجاد نمایند. این نوسانات پر انرژی حتی با اعمال نیروی کم توسط کاربر می تواند استخوان را ببرد.
نقش پیزوسرجری در ایمپلنت
دستگاه پیزوسرجری یک دستگاه اولتراسونیک می باشد که می تواند در گستره وسیعی از جراحی های استخوان و دندان از جمله جراحی های لثه، خارج کردن دندان نهفته ، پیوند استخوان و …. استفاده شود. این وسیله برای بریدن یا خرد کردن اسخوان بدون صدمه به بافتهای نرم از جمله عصب طراحی شده است. مکانیزم عملکرد این دستگاه بر اساس اثر پیزو می باشد.
استفاده در دندانپزشکی:
- برای جرم گیری کردن: از این وسیله برای جرم های بالا و زیر لثه ای استفاده می شود. نوک قلم آنها به موازات دندان نگه داشته و سپس حرکت داده می شود.
- کورتاژ: از این وسیله برای تمیز کردن حفرات زیر لثه (پاکت) استفاده می شود.
- جراحی لثه: پیزوسرجری جراحی لثه را ساده ترو کارآترمی نماید. این وسیله دارای سری هایی به شکل اسکیلر می باشد که برای برداشت بافتهای عفونی بسیار مناسب می باشد. اسپری شدن همزمان آب باعث بیشترشدن اثر جرم گیری و تمیز کردن نواحی زیر لثه می شود. سری های الماسی برای تمیز کردن نقایص استخوان بین دندانی بسیار مناسب است. عمل مکانیکی ویبراسیون میکرونی به همراه اسپری آب باعث حذف توکسین باکتری و سلولهای مرده از ناحیه می شود که باعث ایجاد محیط فیزیولوژیک پاکیزه برای التیام می شود. پیزوسرجری باعث کاهش تهاجم جراحی های سنتی می شود و از لحاظ زمانی هم مدت جراحی را کوتاهتر و اطمینان از تمیزی ناحیه جراحی را بیشتر می نماید.
- افزایش طول تاج کلینیکی دندان ها: هدف از این کار تغییر موقعیت لثه و استخوان نسبت به دندان به منظور افزایش طول دردسترس دندان به منظور انجام اعمال پروتز و ترمیمی می باشد. جراحی افزایش طول تاج با پیزوسرجری امکان برداشت استخوان بدون آسیب به دندان را میدهد. چون کنترل این وسیله در کنار دندان بسیار ساده و دقیق است. پاک کردن سطح ریشه (root planning) توسط سری های کند بصورت بسیار مناسب و بدون آسیب زدن به دندان قابل انجام است.
- برداشت بلاک های استخوان: این وسایل امکان برداشت بافت های استخوانی را درابعاد کوچک تا بلاک استخوان میدهد. در گذشته از وسایل چرخشی استفاده می شد که باعث کم شدن حجم استخوان و نکروز بافتها میشد.
- تهیه حفره ایمپلنت: استفاده از این روش که بهترین متخصص ایمپلنت به کار می برد، باعث کم شدن سرعت کار می شود ولی آثار سوء حرارتی وسایل چرخشی بر استخوان را ندارد.
- پروسه سینوس لیفت: استفاده از پیزوسرجری در جراحی سینوس لیفت ریسک پاره شدن غشاء سینوس را بسیار کم میکند. ریسک پاره شدن با وسایل چرخشی حدود ۳۰% و با پیزوسزجری حدود۷ % موارد است که تفاوت بسیار زیاد است. اسپری آب هم به تمیز شدن ناحیه کمک می کند .
مزایا و معایب پیزوسرجری چیست؟
- برش دقیق بدون آسیب به ساختارهای مجاور.
- عدم آسیب به بافتهای نرم مثل مخاط و عصب.
- خاصیتcavitation:اسپری آب که باعث بالا رفتن دید جراح می شود.
- التیام زخم پس از آن عالی است
- استفاده از خنک کننده های استریل ( نرمال سالین)باعث ایجاد محیط بدون آلودگی و استرس می شود.
معایب:عیب اصلی آن افزایش زمان جراحی می باشد.